Promuje gminę i gwarę - rozmowa z Kamilą Ptaszyńską

fot: Kamila Ptaszyńska (z prawej) podczas przedstawienie w Chybiu "Jak żech chodził do Szkoły" fot: www.gimnazjum.chybie.ox.pl
W 2005 roku zdobyła II miejsce w prestiżowym konkursie „Po naszymu czyli po Śląsku”, który Organizowany od 1993 r. przez Radio Katowice. Od tego czasu w życiu pani Kamili wiele się zmieniło, wyszła za mąż, urodziła dziecko. Jednak jak się okazuje, obowiązki domowe nie stoją na przeszkodzie by dalej propagować gwarę oraz reprezentować gminę podczas różnych uroczystości i wydarzeń na które jest chętnie zapraszana. 

- Kamilo, minęło już kilka lat, od czasu kiedy zostałaś Wice Ślązaczką roku, ty nadal propagujesz gwarę
Tak to prawda. To już siedem lat odkąd zdobyłam Tytuł Wice ślązaczki Roku 2005. Noszenie tak zacnego tytułu zobowiązuje mnie do dalszego propagowania gwary. Ale dla mnie to  przede wszystkim przyjemność. Cieszę się niezmiernie, że jestem co jakiś czas zapraszana w różne miejsca, do różnych instytucji. Widać, że ludzie lubią słuchać naszej godki. Zazwyczaj na takich spotkaniach opowiadam „po naszymu” o mnie, o mojej rodzinie o moich ojcach i starzikach, bo to oni  właśnie nauczyli mnie posługiwać się gwarą. Opowiadam o beztrosko spędzonych latach dziecięcych na „chałpie u starzików zanim ojcowie poszli na swoi”. Trzymając w ręku mikrofon i mając ubrany strój cieszyński ( już teraz z czepcem bo przecież wyszłam za mąż) w moich monologach staram się pokazywać przede wszystkim  autentyczność. Często instytucje czy osoby, do których jestem zapraszana w pewien sposób podsuwają mi temat, czasami celowo czasami nieświadomie. Posłużę się tutaj przykładem. Niezapomniany  jeden z moich ostatnich występów  w domu spokojnej starości w Cieszynie. Wiedziałam, że tam będą ludzie starsi, schorowani, pokrzywdzenia nieraz przez los, zatem tematyka nie mogła być błaha. W tym celu udałam się do starki  a ta z kolei „rozprowiała jak to downi bywało”. Każdy mój występ staram się aby był przemyślany i starannie przygotowany. Nieraz ludzie się wzruszają ale w większości widnieje uśmiech na twarzy słuchających osób. Niesamowite jest to, że dzisiaj spotykam ludzi na ulicy i to nie tylko w naszej miejscowości i nieraz padnie pytanie: A to Pani wygrała ten konkurs? i proszą o kilka słów jak do tego doszło.

- Wiemy, że byłaś również w Belgii, powiedz coś szerzej o tym wydarzeniu.
Miałam okazję być w Belgii w maju 2012. , ponieważ w roku 2011 w Radiu Katowice miał miejsce Finał Finałów czyli nieskromnie mówiąc walka najlepszych. Wygłosiłam swój monolog w gwarze cieszyńskiej na temat” tworóżków”. Muszę wspomnieć, że podczas mojego rzondzenio było niemało śmiechu, ponieważ jury miało okazję zobaczyć tworóżki na żywo gdyż owy rekwizyt przywiozłam w słoiku do Studia Radia Katowice. Tak się złożyło, że mój monolog spodobał się nie tylko jury, ale przede wszystkim Europosłowi Janowi Olbrychtowi a ten z kolei zaprosił mnie do Europarlamentu do Brukseli.  Można było wysłuchać audycji na ten temat w radiu Katowice. Największą satysfakcję miałam z tego, że w stroju cieszyńskim mogłam paradować po tym niesamowitym gmachu w Brukseli i że dopuszczono mnie do mównicy w sali plenarnej Europarlamentu,  którą większość z nas może oglądać w tv.  Tak się złożyło, że spacerując po  owej Brukseli ludzie pytali mnie skąd tak piękny tradycyjny strój. Ja w języku angielskim wyjaśniłam im  czym jest „Silesia i gdzie są Zebrzydowice”. Wiem o tym, że to dzięki połączeniu  ciężkiej pracy, stresu, poświęconego czasu  z mową jaką nauczyli mnie „ojcowie i starziki” znalazłam się  właśnie w Belgii. Będąc tam miałam ochotę powtórzyć słowa Goethego „ Chwilo jesteś piękna chwilo trwaj”. Bo to co widziałam nie da się opisać w żaden sposób. Cieszę się niezmiernie, że tak ważna osobistość jak Eurodeputowany Jan Olbrycht wynagrodził i docenił mój włożony trud.

- jakie masz plany na przyszłość?
Plany - w pierwszej kolejności pragnę wychować godnie swoje dziecko. Chcę wpajać mu od małego  godne wartości,  takie jakie zostały wpajane mi przez moich rodziców i starzików. Chcę żeby wyrósł na dobrego człowieka. Po drugie pragnę znaleźć dobrą pracę, bo niestety na dzień dzisiejszy pracuje tylko dorywczo. A po trzecie chciałabym dostać się kiedyś na aplikację- ale to już chyba nie plany a marzenie.

- co chciałabyś powiedzieć tym, którzy naszej rodzimej godki i rzondzenio się wstydzą…
Pragnę powiedzieć, że gwary nie należy się wstydzić bo przecież  w dzisiejszych czasach to dar mieć możliwość usłyszeć gwarę a co dopiero móc się nią posługiwać. Młodzi częściej mówią dobrze po angielsku aniżeli w gwarze...tego nie da się ukryć. Nie wolno nam zapomnieć, że to nasze korzenie to ułamek, malutka część historii, która podejrzewam większość z nas zna ale wstydzą się to pokazać ”bo przeca to je gańba”. Czasami jestem zapraszana do szkół i tam w humorystyczny  i pobłażliwy sposób daję reprymendę na temat rzóndzynio po naszymu...

- Mogłabyś złożyć naszym czytelnikom życzenia po naszymu na ten nowy rok…

"W NOWYM 2013 roku życzym wszystkim szczynścio, zdrowio, wszelaki
pomyślności.
Co by sie darziło kożdego dnia. Myni smutków a co by nie było
przikrości
 co by ludzie sie dycki do siebie uśmiychali
gymby nie odwracali a pozdrowiyni słali.
Życzym mocka sukcesów, Błogosławiyństwa Bożego
a tego roku to takigo ganc lepszego jako zeszłego"

Kamila Ptaszyńska- Matloch

Dziękuję za rozmowę i życzę dalszych sukcesów
Rozmawiał: Przemysław Lose